Whakahaerenga Kōtuitui: Ngā kaupapa matua mō ngā tauākī ā-motu, ā-rohe hoki me ngā waehere whakahaerenga hou mō ngā kura kōhungahunga whai raihana

Closed 2 Jun 2022

Opened 20 Apr 2022

Overview

I roto i He taonga te tamaiti: Te Mahere Mahi Kura Kōhungahunga 2019-2029, i whakatauhia e te Kāwanatanga he whāinga mō ngā ratonga kura kōhungahunga kia whai wāhi ki tētahi pūnaha mātauranga kua whakaritea, pipiri hoki e tautokona ana, e noho haepapa me te toitū. Ko te whakahaerenga kōtuitui tētahi o ngā mahi i hangaia hei tautoko i tēnei whāinga, i te mea he whakatū i tētahi tukanga hou hei whakahaere i te whakaratonga o ngā kura kōhungahunga hou.

Atu i te 1 o Pepuere 2023, ko te hunga e hiahia ana ki te whakahaere i tētahi raihana kura kōhungahunga hou me tono whakaaetanga whakahaerenga kōtuitui mai i te Minita Take Mātauranga i mua i te tono raihana. Kei roto te whakaae mō te whakahaerenga kōtuitui i ngā wāhanga 17 me te 18 o te Ture Mātauranga me te Whakangungu 2020.

E rua ngā wāhanga hira ki te whakahaerenga kōtuitui. Me mātua whakaatu te kaitono:

  1. kei reira te hiahia mō tētahi momo ratonga hou me te wāhi e whakaratoa ana e ia, ā,
  2. he tōtika ia (arā, he tika me te tūturu), ka taea te tuku ratonga, me te aha he rawaka ana pūtea.

Kei te rapu mātou i ō whakahoki kōrero mō ngā kaupapa matua e rua hei whakaoti i te kaupapa here mō te whakahaerenga kōtuitui:

  • Ngā kaupapa matua mō te whakaae a te whakahaerenga kōtuitui
  • Te kaupapa here mō ngā waeture hou

Ngā kaupapa matua mō te whakaae a te whakahaerenga kōtuitui

Ka tohu ngā kaupapa mō te whakaae a te whakahaerenga kōtuitui i te hiahia mō ētahi momo kura kōhungahunga ake. Ka whakaputaina ēnei kaupapa matua i roto i Ngā Tauākī ā-Motu, ā-Rohe hoki, ā, me uru mai ki te tukanga whakatau tikanga mō te whakaae a te whakahaerenga kōtuitui.

E marohi ana mātau i ngā kaupapa matua e whai ake kia kōrerorero ngātahitia:

  • Ngā kura kōhungahunga reorua Māori me te rumaki (kāore i te aukatia mai i ngā whakaritenga hei rapu whakaae a te whakahaerenga kōtuitui*)
  • Ngā kura kōhungahunga a ngā hapū/iwi
  • Ngā kura kōhungahunga me tētahi tuakiri Māori ake me te ahurea
  • Ngā kura kōhungahunga reorua, rumaki hoki o Te Moana-nui-a-Kiwa
  • Ngā ratonga ā-reo, ā-ahurea hoki/rānei nō Te Moana-nui-a-Kiwa
  • Ngā ratonga rūmaki reo (ehara i te reo Ingarihi/reo Māori/reo Moana-nui-a-Kiwa)
  • Ngā ratonga whai pūkenga rawaka mō ngā matea tautoko akoranga
  • Ngā kura kōhungahunga whai pūkenga rawaka mō ngā manene, mō ngā rerenga o mua
  • Ngā kura kōhungahunga kua whakaritea kia mahi ki tētahi wāhi kura hou
  • Ngā whakahaere e utua ana e te Targeted Assistance for Participation (TAP)

Ina ū ana tētahi kura kōhungahunga e marohitia ana ki tētahi o ngā kaupapa matua, neke atu rānei ka nui ake ngā tatau i tētahi kaitono whakataetae kāore i te ū ki ngā kaupapa matua. Engari, ehara i te mea ka whakaae tonutia atu nā te ū ki tētahi kaupapa matua (ngā kaupapa matua rānei) mō te whakaae a te whakahaerenga kōtuitui, i te mea kāore i te ū ki ētahi atu āhuatanga o Ngā Tauākī ā-Motu, ā-Rohe hoki (hei tauira, tipuranga taupori), ētahi atu whakaritenga o te whakaae a te kōtuitui, pērā i te aromatawai tika me te tūturu.

Ko ngā kura kōhungahunga e tono ana ki ngā kaupapa kāore i te rawaka te tukunga (kei reira pea te korenga e rawaka o te tukunga i runga i te pikinga o te taupori) ka whakaaetia tonutia pea ahakoa kāore i te whakatutuki i ngā whakaarotau. Ina rā, ehara te ū ki tētahi o ngā kaupapa matua, neke atu rānei i te whakaritenga kia whakaaetia tētahi kura kōhungahunga e tētahi whakahaerenga kōtuitui.

* Kua whakaaetia e te Minita kia kaua e whakaurua ngā kohanga reo ki tēnei me ētahi atu momo kura kōhungahunga reo Māori i te whakaritenga kia rapua te whakaae a te whakahaerenga kōtuitui. Kei te haere tonu tēnei aweretanga mā te tukanga ture. Kei te whārangi tukutuku a te whakahaerenga kōtuitui ētahi atu mōhiohio mō tēnei.

Te kaupapa here mō ngā waeture hou

Kei te whakahaerenga kōtuitui tōna ake huinga waeture. E akoako ana mātou mō ngā kaupapa e rima mō ngā waeture:

  1. Ngā mōhiohio e hiahiatia ana ki ngā tono mō te whakaaetanga whakahaerenga kōtuitui
  2. Ngā roanga wā tukatuka mō te Hekeretari mō ngā Take Mātauranga, mō te Minita mō ngā Take Mātauranga, hei whakaoti i ngā aromatawai, hei hanga whakatau, mēnā e hāngai ana
  3. Te āhua o te tuku i te pānui ōkawa o te whakaaetanga whakahaerenga kōtuitui me ōna kiko
  4. Ngā tukanga mārama mō:
    Ka whakaoti a te Hēkeretari i ngā aromatawai o te tūnga tika, tūturu hoki me te āheinga ā-ahumoni
    Te tono ki te panoni i te whakaaetanga whakahaerenga kōtuitui e ai ki ngā waeture ka whakaineinetia, pērā i te rā mōnehu, i ngā here kua whakatakotoria.
  5. He rēhita o ngā whakaaetanga me ngā whakakāhoretanga a te whakahaerenga kōtuitui ka whakatauhia i roto i ēnei waehere.

Mō tētahi kape o te tuhinga matapakinga whānui mō te whakatinana i te mahi whakahaerenga kōtuinga mō ngā ratonga kura kōhungahunga, haere ki Kōrero Mātauranga.